De fiets in kwestie had +/-2000 km op het tellertje en behoorde aan
een oudere heer, die problemen had met opstappen en hem van de hand
deed om een extra-lage-instap elektrofiets te kopen. De accu was
enkele maanden eerder vervangen, omdat de fiets te weinig gebruikt
werd.
En daar zijn we meteen aan het zwakste punt van de e-fiets: de accu.
Wie opteert voor een zo licht mogelijke accu, moet de loodzware
gelaccu links laten liggen en kiest bijgevolg voor een NiCd, een NiMh
of een Li-ion accu. Dit zijn dure speeltjes (200 - 400 euro bij
vervanging!) en ze dienen dan ook met zorg behandeld en vooral:
geladen te worden.
De LaFree GTS heeft een 6,5Ah NiMh accu en een bijpassende lader. Het
opladen van een niet geheel ontladen accu levert bij NiCd accu's
problemen op: dit soort accu heeft namelijk een soort 'memory' effect,
waarbij de capaciteit (en dus ook het rijbereik) vermindert wanneer de
accu steeds opnieuw gedeeltelijk ont- en geladen wordt. De NiMh heeft
veel minder last van dit euvel, maar toch voorziet GIANT op de lader
een 'REFRESH' stand, waarbij de accu eerst volledig ontladen wordt,
alvorens met het opladen te beginnen. Wie op z'n portemonnee let, doet
er goed aan om eens om de tien tot vijfiten laadbeurten gebruik te
maken van deze REFRESH functie: het komt de algehele levensduur (met
de klemtoon op DUUR) ten goede.
Bij de eerste ingebruikname van eender welke fiets heb ik steeds weer
hetzelfde probleem: mijn buitenmaat lichaam (1m95) lijkt niet gemaakt
te zijn voor de doorsnee fiets. (Of is het omgekeerd?) Bij deze GIANT
Lafree GTS was het niet anders. Natuurlijk is een framehoogte van 50cm
eerder bedoeld voor een kleiner iemand. Blijkbaar bestaat dit
"probleem" alleen bij fietsen, want ik heb nog nooit van brommers,
motorfietsen of auto's gzhoord, verkrijgbaar in diverse maten...
Gelukkig is de zadelbuis bij het damesmodel een eindje langer dan bij
het herenframe, en al lijkt dit de wereld op z'n kop: dit werd zo
gedaan omdat een damesframe minder stevig is dan het driehoeksframe
van een herenmodel. Het zadel van het damesmodel kan dus niet hoger,
maar er blijft meer zadelbuis in het frame zitten, om vervorming van
het frame te voorkomen. Slim bekeken van GIANT! Met de zadelbuis
uitgetrokken tot aan het "MAX" teken, staat het zadel net goed voor
mijn lengte. Een meevallertje.
Een plezierige verrassing is de ingebouwde vering in de zadelbuis:
oneffenheden en putjes worden niet meer genadeloos naar je kruis
doorgestoten, maar worden vakkundig gedempt.
Ook de polsen krijgen bescherming, en wel in de vorm van een heuse
verende voorvork. De combinatie van deze twee schokbrekers zorgt voor
een ongekend rijcomfort. Hobbels en bobbels worden behoorijk
gladgestreken.
Wie bij duisternis wil rijden heeft de beschikking over een in het
voorwiel ingebouwde generator: een naafdynamo van Shimano. Deze zorgt
ervoor dat zelfs met de fiets stapvoets (bv. aan de hand), het
halogeen licht al begint te branden. Achteraan beschikt de GIANT over
een LED verlichting met batterij. Zowel voorlicht als achterlicht
kunnen -onafhankelijk van elkaar- manueel of automatisch ontstoken
worden. De sensoren die hiervoor instaan zijn beide gevoelig genoeg,
om het licht reeds te ontsteken bij het rijden in bijvoorbeeld een
donkere dreef, of het door een tunneltje rijden. Veiligheid troef dus.
Ook hier gooit GIANT hoge ogen. Het voorlicht beschikt niet over een
standlichtfunctie, het achterlicht wel. Bovendien is het achterlicht
met een zeer gevoelige bewegingsdetector uitgerust, die bij het minste
reeds het achterlicht ontsteekt. De verlichting scoort dus goed tot
zeer goed.
Wie veilig wil rijden met een fiets moet ook veilig kunnen stoppen. De
GIANT Lafree GTS beschikt over twee rollerbrakes die behoorlijk hun
werk doen. De achterrem voelt een beetje minder nijdig aan dan ik
gewend ben van Shimano Nexus, en krijgt zelden het achterwiel
geblokkeerd. Maar dat komt alleen maar ten goede aan de levensduur van
de achterband. De voorrem is prima.
De achternaaf op deze fiets is er eentje van S-Ram, met 5
versnellingen. Het grote verschil met een Shimano-naaf, is dat je echt
'van het gas afmoet' als je schakelt. Zolang je blijft trappen vertikt
de naaf het om te schakelen: je moet dus echt 'even' stoppen met
trappen, wat behoorlijk vervelend is als je in een klim bergop een
versnelling terug moet!
Ondanks de vrij behoorlijke capaciteit van de accu (6,5Ah) is het
rijbereik toch beperkt tot 20 - 25 kilometer. Natuurlijk helpt mijn
eigengewicht van +100kg mee aan het hoge stroomverbruik. Continu
rijden aan 16 km/u is de meest economische snelheid, maar de
trapondersteuning is zo goed dat je al gauw een heel stuk sneller gaat
en dat kost energie en verkort de actieradius. Voor je het goed beseft
rijd je tegen de snelheidsbegrenzer aan, en dat is 25 km/u.
Laat je niet wijsmaken dat een elektromotor geen geluid maakt. Ook
deze Panasonic motor is niet geheel stil, hoewel je al goed moet
opletten om het te horen en het nooit storend wordt. De Yamaha-motor
van o.a. de Sparta Pharos maakt meer lawaai.
Met een schakelaar op het stuur kun je kiezen uit 'normal' of 'eco'
assistentie. In de praktijk blijkt dat de 'eco' stand meer dan
voldoende is voor 'normaal' gebruik en dat je de 'normal' functie
enkel bij extreem harde tegenwind (ik woon aan de kust) of bij lange
bergop stukken gebruikt.
Deze keuzeschakelaar beschikt over één armoedig LED-je , dat bij
inschakelen van de tapondersteuning twee seconden brandt, ten teken
dat het systeem geactiveerd wordt. De enige andere functie van dit
LED-je is te waarschuwen als de accu bijna leeg is. Die waarschuwing
komt behoorlijk (te) laat en het is wel heel erg jammer dat GIANT er
niet aan gedacht heeft een aanduiding van de capaciteit van de accu op
het stuur te voorzien. WIe nu wil weten of de accu nog genoeg 'sap'
heeft, dient te stoppen en op de accu zelf op een knopje te drukken,
waarna je met een beetje geluk een aantal LED-jes ziet oplichten. Doe
je dit op een zonnige dag, dan is de kans groot dat je de rode LED-jes
helemaal NIET ziet branden. Dit is wel het zwakste punt van de GIANT
Lafree.
Conclusie: na meer dan 200 kilometer met de GIANT Lafree GTS te hebben
gereden is het moeilijk om een kwaad woord over de fiets te zeggen. De
actieradius had wat beter gemogen, het voorlicht zou met
LED-verlichting en standlicht (bij stilstand) perfect geweest zijn.
In navolging van het succes van de YAMAHA PAS fiets, met dezelfde
aandrijving als de in Nederland gebouwde Sparta Pharos, koos GIANT in
2001 voor een motor op de trapas. De aandrijving en elektronica van de
nieuwe La Free kwam van Panasonic. Het grote voordeel van dit soort
trapassistentie is dat men - net als bij een auto met versnellingsbak-
het motorvermogen volledig kan benutten bij steile klimmen of bij het
slepen van een aanhanger, door in een lage versnelling te rijden. Bij
een motor in de voor- of achternaaf is dit onmogelijk.
Het grote verschil tussen de Yamaha unit en die van Panasonic, is dat
bij de Panasonic alles in één 'motorblok' verwerkt zit, daar waar bij
de Yamaha het motortje extern en haaks op de trapas geplaatst is.
De trapondersteuning van de GIANT La Free Twist werkt met een
drukgevoelige sensor: zodra je je voet op het pedaal zet voel je dat
de fiets vooruit wil. Hoe harder je op de pedalen drukt, des te meer
zal de motor je bijstaan. Giant claimt 1:1 assistentie op de 'eco'
stand en zelfs 1.3:1 op 'normal'. Voor iedere 100 Watt energie die de
fietser produceert, zal de motor dus 100 Watt, resp. 130 Watt energie
bijgeven.